BESA TIME®

Portali i Lajmit të Vertetë

    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE

    Kategori: KRYESORET / LAJME / POLITIKE&EKONOMI / RAJONI / BOTA / ANALIZE / RAPORTE Tarih: 17-11-2022, 18:43
    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE


    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE UİK Panorama

    Nga: Altuğ GÜNAL*
    Përktheu për BesaTime: Sokol BRAHAJ, Izmir, 17 nëntor 2022

    Militarizimi i ishujve nga Greqia, të cilët duhet të çmilitarizohen sipas statusit të tyre të vendosur, është një nga mosmarrëveshjet më të rëndësishme midis Turqisë dhe Greqisë në Detin Egje. Midis këtyre ishujve, Meis është veçanërisht i rëndësishëm, duke qenë më i largët nga toka greke dhe më i afërti me token turke. Përveç militarizimit, Meis shkakton edhe debate serioze juridiksionale detare për shkak të vendndodhjes së tij. Këtu jap një përmbledhje të shkurtër të argumenteve kryesore të paraqitura nga të dyja palët, Greqia dhe Turqia, për të sqaruar mosmarrëveshjet.

    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE

    Informacioni bazë për Ishullin Meis

    Edhe pse emri i tij zyrtar, "Megisti (Μεγίστη)", do të thotë më i madhi në greqisht, Meis është më tepër një ishull i vogël prej vetëm 9.2 km2 dhe afërsisht 500 banorë. Është një komunë e Dodekanezit (Dodecanese) në Mesdheun Lindor dhe një njësi rajonale e Rodosit. Emri i tij aktual, i cili përdoret që nga shekulli i 12-të, është Kastellorizo. Emri ndoshta vjen nga Castello dhe Rosso, që në italisht do të thotë Kështjellë e Kuqe. Emrat e ketij ishulli ne turqisht janë "Meis" dhe "Kızılhisar" (në turqisht kjo do të thotë Kështjella e Kuqe ).

    Ishulli Meis për sa i përket lundrimit dhe tregtisë detare gjatë dhe para periudhës osmane ishte i rëndësishëm. Më vonë e humbi rëndësinë e saj të madhe që kishte. Meqenëse uji është i pakët në ishull dhe mundësitë bujqësore janë të kufizuara, zhytja me sfungjer dhe turizmi janë me rëndësi jetike ekonomike sot. Ai u bë një destinacion më popullor turistik pasi Mediterraneo, xhiruar në Meis një film komedi-dramë ne vitit 1991 per luften italiane, ku ben fjale per një grup ushtarësh italianë të bllokuar në një ishull grek gjatë Luftës së Dytë Botërore, dheky film mori një Oscar. Me ndërtimin e një aeroporti dhe nisjen e shërbimeve të trageteve nga Rodosi, mbërritja në ishull është bërë më e lehtë. Ka edhe kalim detar nga Meis për në Kaş (minibashki e Bashkisë Metropolitan Antalya të Turqisë).

    Marrëdhëniet midis ishujve grekë dhe turqve janë të mira. Të dy palët shpesh shkojnë për pazar ose pushime tek njëri-tjetri. Madje ka edhe martesa. Kur banorët e ishullit Meis sëmuren, ata preferojnë për trajtim kryesisht Turqinë në vend të Rodos-it. Ishulli është vetëm 2 kilometra larg Turqisë, kështu që një atlet mesatar mund ta bëjë me not krejt lehtësisht. Në fakt, çdo vit organizohen garat e notit ndërmjet Kaş-it dhe Meis-it, ku të dy bashkitë së bashku i japin startin. Varkat e vogla gjithashtu mund të arrijnë në ishull për 20 minuta. Megjithatë, afërsia e miniishullit me Turqinë është edhe arsyeja kryesore e tensioneve me Greqinë.

    Konflikti kryesor i juridiksionit detar në ishullin Meis

    Një nga dy mosmarrëveshjet kryesore për Meis lidhet me juridiksionin detar. Greqia argumenton se të gjithë ishujt, qofshin të vegjël apo të mëdhenj, kanë juridiksion detar në pozitë të barabartë me tokën amë. Duke pohuar se ishulli Meis ka shelfin kontinental dhe zonën EEZ ashtu si toka grek, Greqia dëshiron të kombinojë shelfin kontinental dhe zonat EEZ të ishullit Rodos, i cili është 78 milje larg nga Meis-i, me ato të Meisit që përqafojnë të gjithë zonën në mes. Në një mundësi të tillë, zona ZEE e Turqisë në Mesdhe do të kufizohej në Gjirin e Antalya-s.

    Turqia, nga ana tjetër, pretendon se zonat juridiksionale detare të ishujve nuk mund të jenë të njëjta me kontinentet. Prandaj ajo refuzon të pranojë pretendimin e Greqisë për një sipërfaqe prej përafërsisht 40.000 km2 në Mesdheun Lindor për një ishull prej vetëm 10 km2 në madhësi me vetëm 500 banorë dhe i vendosur në një distancë prej 600 km nga toka greke dhe vetëm 2 km nga Turqia. Meqenëse Greqia pretendon një zonë juridiksioni detar që është 4.000 herë më i madh se sipërfaqja e atij ishulli, Turqia e refuzon me vendosmëri një kërkesë të tillë disproporcionale, e cila do ta bënte atë të humbte një zonë të madhe në Mesdheun Lindor. Përkundrazi, Turqia pretendon një zonë juridiksioni detar që shtrihet nga toka turke deri në ishullin e Qipros.

    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE

    Diskutimi Ligjor mbi Militarizimin e Meis

    Mosmarrëveshja e dytë për ishullin Meis lidhet me militarizimin e tij nga Greqia. Meis, një pjesë e Dodekanez-it në rajonin e Egjeut Lindor, iu dorëzua Italisë me Traktatin e Ushit, nënshkruar pas Luftës së Tripolit të vitit 1912. Ishulli iu dorëzua Greqisë” me Traktatin e Paqes të Parisit të vitit 1947 të nënshkruar midis Italisë dhe Aleatëve,pas Luftës së Dytë Botërore. Neni 14 i Traktatit të Paqes së Parisit thotë qartë se të katërmbëdhjetë ishujt e ceduar, përfshirë Meis-in, "duhet të çmilitarizohen dhe duhet të mbeten të tillë". Kundërshtimi i Turqisë ndaj çdo akti militarizimi në ishull varet nga një dispozitë e tillë e shprehur qartë e Traktatit të Paqes së Parisit.

    Greqia filloi armatosjen e ishujve të Egjeut Lindor në vitet 1960. Kjo ka një lidhje të drejtpërdrejtë me tensionin që lindi nga Qiproja në atë kohë. Përballë reagimeve të Turqisë, Greqia fillimisht e mohoi militarizimin, por më pas filloi të argumentonte se kishte arsye të justifikuara. Duke parë konkretisht Meis, megjithëse çështja ka shkaktuar probleme me ulje-ngritje gjatë viteve, tensionet u rritën kohët e fundit kur imazhet e një trageti civil që nisej nga Rodosi që transportonte ushtarë grekë plotësisht të pajisur ushtarakisht per në Meis në gusht 2020, ku kjo u pasqyruan në media. Pas reagimit shumë të ashpër të Turqisë, Ministria Greke e Mbrojtjes njoftoi se ishulli Meis nuk ishte i armatosur dhe ushtarët e ardhur nga Rodosi ndryshuan në mënyrë rutinore rojet e ishullit. Veç kësaj, vizitat e shpeshta në ishull të zyrtarëve të lartë grekë, përfshirë presidentin, si dhe dalja e imazheve tejet të militarizuara gjatë këtyre vizitave, që mbulojnë edhe inspektimin e reparteve ushtarake, perceptohen si provokime të rënda.

    Megjithatë eshte pse Greqia pranon se Traktati i Paqes i Parisit parashikon çarmatimin e ishujve në fjalë, ajo pretendon se kontigjenti në Meis përbëhet nga një prani e Gardës Kombëtare në përputhje me traktatin për Forcat e Armatosura Konvencionale në Evropë (CFE). Greqia gjithashtu argumenton se Turqia, e cila nuk është palë në Marrëveshjen e Parisit, nuk mund të ngrejë detyrime ose të mbartë detyrime sipas nenit 34 të Konventës së Vjenës mbi të drejtën e traktateve si shtet jo-palë. Thnënë ndryshe, Greqia argumenton se Turqia nuk mund të ndërhyjë në zbatimin e një marrëveshjeje në të cilën ajo nuk është palë.

    Përveç këtyre, Greqia pretendon gjithashtu se Turqia pushtoi Qipron në shkelje të Traktatit të Garancisë në 1974 dhe tregoi potencialin për të zbatuar të njëjtën gjë për ishujt grekë. Krijimi i Ushtrisë së Egjeut në pjesën e Egjeut të territorit të Turqisë (Ege Komutanlığı), e cila është e aftë për operacione zbarkimi, shihet si një tjetër shenjë kërcënimi ndaj ishujve grekë. Edhe deklaratat e herëpashershme të zyrtarëve turq si “mund të vijmë papritur një natë” dhe hartat e njohura të mediave sociale që tregojnë ishujt grekë si territor turk, të gjitha paraqiten si shenja të ngjashme nga Greqia.

    Në këtë kontekst, Greqia argumenton se, në përputhje me nenin 51 të Kartës së OKB-së, ajo ka të drejtë të marrë masat e nevojshme ushtarake për të mbrojtur territorin e saj kundër kërcënimeve të qarta turke.

    Përkundrazi, Turqia pretendon se nuk ka ndërmend të kërcënojë asnjë shtet fqinj dhe në vend të kësaj e sheh armatimin e ishujve të vendosur aq afër nga një shtet potencialisht armik si një kërcënim të madh sigurie. Në fakt, arsyeja më e rëndësishme pse këtyre ishujve iu dha një status i çmilitarizuar që në fillim ishte për të adresuar shqetësimet legjitime të sigurisë së Turqisë.

    Vitet e fundit, Turqia argumenton se këto ishuj iu dorëzuan Greqisë me kushtin që ata të mbaheshin të çmilitarizuar, dhe për këtë arsye sovraniteti i Greqisë do të bëhej i diskutueshëm nëse nuk do të ndalonte këtë "shkelje materiale" të konventave përkatëse. Retorika “mund të vijmë papritur një natë”, e cila është përdorur më parë (20 korrik 1974) në Qipro dhe (vitet e fundit) Siri, është bërë sërish e njohur. Në fjalën e tij, ministri i Mbrojtjes Akar kujtoi se ishulli Meis është vetëm 1950 metra larg territorit turk dhe standardi i notit i një studenti të Akademisë Detare Turke është 2000 metra. Në fakt notimi i studentëve ushtarakë në ishullin Tuzla i cili është në të njëjtën distancë me Meis-in, së fundmi është një mesazh paralajmërues për Greqinë. Sigurisht, këto lëvizje u cilësuan edhe si provokim nga Greqia dhe u përgjigjën me argumente të ngjashme.

    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE

    Përfundim dhe Vlerësim

    Pavarësisht efektit të madh juridiksional detar dhe vendndodhjes strategjike, Meis është vetëm një pjesë shumë e vogël e problemeve më të mëdha të Egjeut midis Greqisë dhe Turqisë. Duke ndjekur politikat e lartpërmendura, Greqia mund të synojë të konsolidojë sovranitetin e saj të plotë mbi ishujt e diskutueshëm, për të mësuar Turqinë me të dhe në të njëjtën kohë duke e provokuar Turqinë, që kjo e fundit të reagojë dhunshëm, ku kjo e ço Turqinë në izolim nga Perëndimi. Për shkak të numrit të madh të armëve të rënda dhe bazave të dislokuara nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës kohët e fundit ne ishull, shqetësimi në Greqi që "Turqia mund të bëjë një ndërhyrje ushtarake ose operacioni zbarkues ne ishull" është në uje. Tani e tutje përpjekjet për armatim (më të madh të ishujve) mund të bëhen në mënyrë më të hapur se më parë.

    Një konflikt i armatosur mes Turqisë dhe Greqisë do të ishte një fatkeqësi jo vetëm për të dyja palët, por edhe për të gjithë rajonin. Turqia duhet të përdorë kapacitetin e saj të fundit diplomatik të përforcuar nga përpjekjet ndërmjetësuese në luftën ruso-ukrainase, për të bindur Greqinë të ulet në tryezën e negociatave për të gjitha problemet në Egje.

    Megjithatë, kjo nuk është një detyrë e lehtë pasi Greqia mbron se shumë nga çështjet e Egjeut nuk janë aspak “mosmarrëveshje”, përkundrazi ato janë thjesht pretendime të paligjshme nga Turqia. Zyrtarët grekë besojnë se pranimi për të negociuar këto çështje do të nënkuptonte gjithashtu hapjen për diskutim të sovranitetit të Greqisë. Mbështetja e qartë ushtarake dhe politike e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në vitet e fundit e ka nxitur më tej këtë qëndrim të njohur të Greqisë.

    Megjithatë, edhe përsa i përket kapacitetit ushtarak, Turqia ndihet shumë më e fortë se më parë. Meqenëse edhe një mosmarrëveshje e vogël midis Turqisë dhe Greqisë mund të kthehet shpejt në një kauzë kombëtare nga të dyja palët, qeveritë janë vazhdimisht nën presion të madh dhe çdo hap që mund të tingëllojë si një tërheqje ose disfatë mund t'u kushtojë atyre edhe pozicionet e tyre. Prandaj, nuk ka gjasa që qeveritë të provojnë metoda të ndryshme dhe të rrezikshme për një zgjidhje. Për sa kohë që lufta Rusi-Ukrainë nuk çon në një zhvillim të papritur, duket se nuk ka asnjë shpresë që as problemi i Meis-it dhe as çështjet e tjera të Egjeut të zgjidhen në një afat të shkurtër. Anëtarësimi i Turqisë në BE me siguri do të zbuste tensionin, por edhe kjo nuk do të garantonte një zgjidhje. Assoc. Prof. Dr. Altuğ Günal*, UİKPanorama.com Përktheu nga anglishtja për BesaTime: Sokol BRAHAJ

    Assoc. Prof. Dr. Altuğ Günal, Universiteti Ege, Izmir
    Asoc. Prof. Dr. Altuğ Günal; ka marrë BA dhe MA në Marrëdhënie Ndërkombëtare nga Universiteti Ege, dhe doktoraturë (PhD) në Studime Evropiane nga Universiteti Dokuz Eylül (2011). Një pjesë të doktoraturës, ligjëratat dhe disertacionin e doktoraturës i kreu në Universitetin Exeter dhe në Universitetin e Zagrebit. Ai ka punuar edhe si studiues-kerkues ose studiues i ftuar në Universitetin Norvegjez të Shkencës dhe Teknologjisë (NTNU), Universitetin e Aalborg, Universitetin e Zagrebit dhe Universitetin e Oksfordit.
    Ai jep leksione mbi interesat e brendshme dhe ndërkombëtare të Turqisë në Komandën e Forcave Ajrore Turke, dhe është ende konsulent historie për Muzeun e Operacionit të Paqes në Qipro në Brigadën e Këmbësorisë Amfibe Detare Foça (Izmir). Günal, aktualisht punon si pedagog në Departamentin e Marrëdhënieve Ndërkombëtare të Universitetit Ege ku në të njëjtën kohë është zëvendëskryetari i ketij departamenti. Puna e tij prioritare dhe çështjet e shkrime të tija janë; Problemi i Qipros, Ballkani, Ndërhyrjet Humanitare, Përgjegjësia për të Mbrojtur dhe Bashkimi Evropian.
    Përktheu nga anglishtja për BesaTime: Sokol BRAHAJ

    RËNDËSIA E ISHULLIT MEIS NË KONFLIKTIN GREKO-TURK NË DETIN EGJE
    Ffazic 14 Mart 2024 13:57

    buy baycip - <a href="https://cipropro.top/">cipro for sale</a> augmentin 1000mg sale
    Alıntı yap
    Rbdvlv 15 Mart 2024 05:58

    baycip online - <a href="https://metroagyl.top/keflexcapsule/">buy keflex 125mg without prescription</a> amoxiclav oral
    Alıntı yap
    Ofanti 17 Mart 2024 19:23

    buy ciprofloxacin 500mg for sale - <a href="https://septrim.top/erythromycin/">oral erythromycin 250mg</a> erythromycin 500mg without prescription
    Alıntı yap
    Vdsjlu 18 Mart 2024 02:11

    metronidazole 400mg pill - <a href="https://metroagyl.top/">order flagyl 200mg without prescription</a> buy zithromax 500mg for sale
    Alıntı yap
    Jgevcc 19 Mart 2024 23:28

    ivermectin for humans for sale - <a href="https://keflexin.top/cefixime/">suprax for sale online</a> sumycin price
    Alıntı yap
    Eazjwx 20 Mart 2024 07:06

    buy valtrex tablets - <a href="https://gnantiviralp.com/vermox/">nemazole order</a> zovirax online
    Alıntı yap
    Vdcjdr 21 Mart 2024 21:44

    buy ampicillin paypal <a href="https://ampiacil.top/">where can i buy acillin</a> order amoxil for sale
    Alıntı yap
    Wvsdoe 22 Mart 2024 01:42

    oral flagyl - <a href="https://metroagyl.top/keflexcapsule/">order amoxicillin without prescription</a> order zithromax 500mg
    Alıntı yap
    Nhuqgd 23 Mart 2024 23:15

    lasix for sale - <a href="https://antipathogenc.com/">buy furosemide tablets</a> buy capoten
    Alıntı yap
    Lngvxr 25 Mart 2024 19:23

    glucophage cost - <a href="https://gnantiacidity.com/duricef/">cefadroxil 500mg over the counter</a> purchase lincomycin pill
    Alıntı yap
    Pnkciv Dün, 06:04

    order retrovir for sale - <a href="https://canadiangnp.com/">metformin 1000mg usa</a> buy allopurinol generic
    Alıntı yap
    Bgdwxv Bugün, 04:36

    cheap clozaril - <a href="https://genonlinep.com/frumil/">frumil for sale</a> buy pepcid 40mg online
    Alıntı yap

    TENCIONET E PANDERPRERA TURQI-GREQI: NJË RREZIKSHMERI APO BONUS PËR BALLKANIN

    TENCIONET E PANDERPRERA TURQI-GREQI: NJË RREZIKSHMERI APO BONUS PËR BALLKANIN A ËSHTË NJË LUFTË BRENDA PËR BRENDA NATO-S? APO NJË UKRAINË E DYTË? APO NJË AKROBACI POLITIKE PER PUSHTET TË BRENDSHËM?...

    NGËRÇ APO QORRSOKAK NË MARRËDHËNIET TURKO-AMERIKANE

    NGËRÇ APO QORRSOKAK NË MARRËDHËNIET TURKO-AMERIKANE...

    MESDHEU: VENDI KU GREQIA SI GJITHMONË ËSHTË MASHË E FRANCËS

    MESDHEU: VENDI KU GREQIA SI GJITHMONË ËSHTË MASHË E FRANCËS...

    GREQIA KA BËRË GENOCID DHE HOLOKAUST NDAJ SHQIPTARËVE ÇAMË PAS TRAKTATIT TË LOZANËS

    GREQIA KA BËRË GENOCID DHE HOLOKAUST NDAJ SHQIPTARËVE ÇAMË PAS TRAKTATIT TË LOZANËS...

    Oficerë të FSK-së (Ish-ushtarë të UÇK'së) Vizituan Zonën Egje të Turqisë

    Oficerë të FSK-së (Ish-ushtarë të UÇK'së) vizituan Zonën Egje të Turqisë...

    Yorum ekle
    Lütfen düşüncelerinizi özgünce ifade etmeye çalışın

    Kodu girin:
    Güvenlik Kodu (CAPTCHA)
    Kodu Güncelle



Sitemizi değerlendirin

BESATIME►QË NGA 2002’SHI©◄

Të gjitha tekstet, imazhet dhe përmbajtjet në botimin e kësaj faqe interneti i përkasin BesaTime©. Ndalohet kopjimi ose riprodhimi i paautorizuar i kësaj faqeje.
Kontakt: www.BesaTime.com | besatimenews@gmail.com |
RRETH NESH►
► BesaTime është portal interneti i Shtypit të Lirë, i Mendimit Ndryshe dhe Respektues i Etikës dhe Prencipeve të Shtypit. Ka për qëllim tju përcjellë të Interesuarve drejtë për së drejti; Lajmin, Informacionin, Analizen, Studimin, Kërkimin, Raportin e vërtetë dhe të pa-anshëm, në fushen; Strategjike, Politike, Ekonomike, Sociale, Diplomatike, Kulturore, Artistike, Sportive si dhe në çdo temë tjetër që i përket njeriut.
► BesaTime operon në fushën e informacionit dhe të shtypit në gjuhen Shqip, Turqisht dhe Anglisht, është e pavarur, nuk ka lidhje me asnjë organizatë, parti apo lëvizje politike, financohet vetëm nga themeluesit e vet. Është vazhdimësi e Think Tank Besa Strategy. Në përgjithësi vepron në të gjithë Botën, Bashkimin Evropian dhe Ballkanin. Në veçanti tregon intensivitet për çështje që kanë të bëjnë me Shqiptarët në Rajon dhe Turqinë. BesaTime në të njëjten kohë është portal ku Diaspora dhe Lobi Shqiptar në Turqi publikon.
►BesaTime është rrjet shqiptar i lajmeve, analizave dhe i mendimit strategjik, me seli në Izmir, Turqi. Rrjeti filloi pune më 28 nentor 2002 dhe mbulon lajmet botërore nga një këndvështrim objektiv. Çdo artikull i publikuar në portal mund të mos përputhet me idetë tona dhe për këtë arsye përgjegjësia i takon vetëm autorit.
► Kryeredaktori: Dr. Sokol Brahaj

Dizajn: CAN ARNAVUT - Kontakt: canarnavut@yandex.com