RËNIA E ÇMIMIT TË NAFTËS NË -40 USD PËR FUÇI!

Kategori: KRYESORET / POLITIKE&EKONOMI Tarih: 22-04-2020, 20:36

│
RËNIA E ÇMIMIT TË NAFTËS NË -40 USD PËR FUÇI!
Nga Olti GUNI
Ekspert, Financier

Dy ditë më parë në tregjet financiare ndodhi dicka që deri në ditët e sotme ishte e paimagjinueshme. Media vendase e pasqyroi në këtë mënyrë ‘’Çmimi i Naftës shkoi në -40 usd’’.

Realiteti është më ndryshe nga ajo çka iu servir publikut, sidomos nga të ashtuquajturit
‘’spëcialistët ‘’ e përhershëm të televizioneve në Shqipëri.

Për ta thjeshtësuar gjithë këtë kaos do preferoja t'i sqaroja gjërat si më poshtë:
Nafta si produkt tregtohet në dy cilësi:
Në WTI (West Texas Intermediate) dhe BRENT, të cilat janë me karakteristika të veçanta nga njëra tjetra por edhe si rrjedhojë e kostove të ndryshme të transportit bën që çmimet t'i kenë ndryshe nga njëra tjetra.

Përtej detajeve të lartpërmenduara është ë rëndësishme të thëksoj se Nafta në përgjithësi mund të blihet në 2 çmime;

a) Çmimi aktual.
Ky është çmimi që mund ta blesh në moment.
b) Çmimi i kontratave Futures. (produkt derivat)
Ky është çmimi i fiksuar konstant për naftën që do blesh në të ardhmen.

Në fund të kontratës blerësi paguan para për çmimin e fiksuar dhe shitësi ia dorëzon blerësit sasinë ë rënë dakort.
Për shembull: Supozojmë që çmimi aktual është 10 dollar për fuçi. Kompania X nëse mendon që çmimet pas një muaji do rriten deri në 20 dollar, ajo blen Kontratë Futures me një çmim prej 15 USD për muajin që vjen. Në këtë mënyrë kompania duke fiksuar çmimin e Naftës është e përgatitur ndaj luhatjeve të mundshme të tregut dhe redukton riskun për të mos humbur më tepër para.

Shkaqet kryesorë të rënies së çmimit të Naftës në mënyrë drastike gjatë kësaj periudhe nga 60 usd në 18 usd janë si më poshtë;

1.Vazhdimi i prodhimit të naftës në sasi shumë të mëdha nga ana e OPEC, Rusisë dhe Amerikës në një kohë kur ekonomia globale po shkon drejt rënies/ recesionit në sajë të mungesës së kërkesës së naftës e shkaktuar nga pandemia e COVID-19.

2. Mosarritja e një marrëveshjeje nga ana e OPEC dhe Rusisë për reduktimin e prodhimit në sasi që mund ta mbanin çmimin të favorshëm për prodhuesit.

3. Tejmbushja e depove të Naftës në gati 70 % të totalit Botëror dhe pamundësia e depozitimit të saj në të ardhmen.

Pasi shpjegova në mënyrë të thjeshtësuar disa pika mund t'i kthehemi titullit të këtij shkrimi ‘’Rënia e çmimit të naftës në -40 usd për fuçi!’’.

Ajo që ndodhi me datë 20.04.2020 do të mbahet mend gjatë si një ndodhi që nuk paramendohej të ndodhte kurrë. Por, nëse kushtet formohën, u vërtetua që gjithçka është e mundur.

Këtu nuk flitet për rënien e çmimit aktual apo real të Naftës për fuçi sepse ky çmim vazhdon të jetë 15-25 usd. Këtu bëhët fjalë për vlerën e Kontratave Futures për muajin Maj.

Atë ditë në të vërtetë ra çmimi i kontratave Futures për muajin Maj sepse u pa qartë që;

1. Në Maj blerësit e kontratave Futures të Naftës nuk kanë ku ta dëpozitojnë atë,

2. Në rast të kundërt, edhe sikur të mund të gjenin vend të posaçëm, kostoja e depozitimit në rafineri dhe transporti u rritën jashtëzakonisht shumë.

Blerësit e Kontratave Futures në ditën e fundit të tregëtimit të kontratave të Majit pasi analizuan që:
- Prodhimi kishte arritur kulmin;
- Mundësia e depozitimit ishte e limituar;
- Dhe nga paniku që në muajin Maj skanë ku ta depozitojnë Naftën në fund të kontratës, ata filluan t'i shesin kontratat edhe me çmime negativë.

Dmth paguan para për të shitur kontratat Futures që ato kishin blerë nga pamundësia për depozitim në rast që kontrata realizohej në kohë.

Për ta përmblëdhur, rënia e çmimit të naftës në minus 40 usd për fuçi nuk ndodhi në çmimin aktual por në kontratat futures dhe ajo ndodhi në ditën e fundit te tregtimit të kontratave për muajin Maj. Kjo e gjitha është një fraksion i vogël që nuk pasqyron realitetin. E thënë ndryshë, çmimi i naftës nuk mund të jetë nën Zero përndryshe nuk do kishte asnjë investim për hapjen e puseve, në teknologjitë për nxjerrjen dhe përpunimin e naftës, në pikat e depozitimit, në punësim etj.
Është dicka që bie ndesh me rregullat e tregtisë që "shet diçka me një fitim të caktuar ose përndryshe je i falimentuar".
│
RËNIA E ÇMIMIT TË NAFTËS NË -40 USD PËR FUÇI!